لوله کشی استخر

از مهمترین بخش های اجرای یک موتورخانه ، لوله کشی استخر آن است که به منظور اتصال تجهیزات برای اتصالات و دریچه هایی که آب را از استخر برای فیلتر شدن خارج می کنند، سپس آب تصفیه شده را به استخر برمی گرداند ، مورد نیاز است . لوله کشی و کابل کشی استخر نیز به مانند رگ ها در بدن انسان که ارتباط بین سایر اجزا را فراهم می کند ، یکی از مهمترین مراحل  ساخت استخر است که باید با دقت بالایی انجام شود.

از جمله هزینه های تاسیسات استخر شامل هزینه اجرای لوله کشی تصفیه آب استخر و جکوزی و نصب دستگاه تصفیه آب استخر ( دستگاه فیلتر شنی ) و اجرت لوله کشی استخر خانگی و هزینه اجرای لوله کشی موتورخانه استخر عمومی شنا و استخر خانگی و باغ ویلایی می باشد. لوله کشی استخر و جکوزی جزئی از سیستم گرمایشی و تصفیه آب استخرهاست که برای آسایش استفاده کنندگان استخر در ساختمان های مسکونی و ویلایی طراحی و اجرا می شوند.

هزینه تاسیسات استخر نیز بسته به کیفیت لوازم موتورخانه استخر و لوله ، اتصالات استخر و اجرای تاسیسات موتورخانه بسیار متفاوت است. در اجرای تاسیسات استخر، حجم پروژه تاسیسات استخر نسبت به میزان لوازم و تجهیزات تاسیسات استخر نقش تعیین کننده ای در قیمت تمام شده تاسیسات استخر دارد. به همین خاطر اجرای تاسیسات استخرعمومی شنا به دلیل حجم لوازم و تجهیزات و اجرا با هزینه بسیار بیشتری نسبت به تاسیسات موتورخانه استخر خانگی و موتورخانه استخر باغ ویلایی تمام می شود. اما توجه داشته باشید که تاسیسات مکانیکی استخر ها طبق استاندارد مشخصی طراحی و اجرا می شوند و کیفیت و راندمان تاسیسات مکانیکی استخر نیز طبق همین استاندارد مطابق استاندارد 11203 ملي ايران مؤسسه استاندارد وتحقيقات صنعتی ایران استخرهای شنا – الزامات عمومي ICS:97.220.10   و مبحث 14 تاسیسات مکانیکی ساختمان تعریف شده است. قبل از شروع به اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان و استخر عمومی شنا نیاز به تهیه یکسری نقشه های معماری و محاسباتی سازه استخر و طراحی تاسیسات موتورخانه استخر بصورت دقیق میباشد اصولا محاسبات سازه توسط مهندس عمران -سازه های هیدرولیکی و محاسبات تاسیسات و تهیه نقشه تاسیسات مکانیکی استخر شامل نقشه لوله کشی استخر و نقشه تجهیزات موتورخانه استخر توسط مهندس مکانیک انجام می شود امروزه بر خلاف گذشته که از لوله های گالوانیزه در لوله کشی استخر ها و ساختمان سازی استفاده میشد، لوله کشی استخر و جکوزی با متریال های مختلفی اجرا می شود که هر کدام دارای مشخصات فنی و استاندارد های خاصی میباشند که در مورد کیفیت اجرا میتوان مطابق آیین نامه تاسیسات مکانیکی ساختمان عمل نمود در آیین نامه تاسیسات مکانیکی استفاده از لوله های ترموپلاستیک که تحمل گرمایی تا 80 درجه سانتیگراد را دارا باشند مجاز می باشد. اما توجه داشته باشید که استفاده از لوله های ترموپلاستیک در لوله های رفت و برگشت به استخر و جکوزی مجاز است و در اتصال مستقیم به دیگ آب گرم استفاده از لوله های ترموپلاستیک مجاز نمی باشد و بایستی حتماً از لوله های فولادی سیاه در لوله مشترک و نصب به دیگ آب گرم استفاده نمود. انواع لوله های پر مصرف در لوله کشی استخر به صورت زیر می باشد. لوله کشی استخر و جکوزی با لوله upvc ، لوله کشی استخر با لوله پلی پروپیلن pp( لوله اتویی) و یا لوله کشی استخر با لوله پلی اتیلن PE انجام می شود. بهترین گزینه برای لوله کشی موتورخانه مرکزی استفاده از لوله سیاه فولادی است. لوله کشی با لوله سیاه فولادی توسط اجرای جوشکاری با قوس الکتریکی انجام می شود و نیاز به تخصص بالایی در حد لوله کشی گاز شهری دارد. همچنین استفاده از لوله گالوانیزه در استفاده از شیر مشترک و اتصال به دیگ آب گرم مجاز نمی باشد. از موارد دیگر در تعیین هزینه تاسیسات استخر ، محل پروژه اجرای تاسیسات مکانیکی (داخل شهر یا خارج محدوده شهر) می باشد. که در هزینه های تمام شده تاسیسات موتورخانه استخر تاثیر گذار است. برای خیلی از افراد این سوال پیش می آید که هزینه لوله کشی استخر سونا و جکوزی چگونه محاسبه می شود؟ و همچنین لوله کشی استخر را با لوله upvc یا لوله pp پلی پروپیلن (لوله اتویی آذین ) انجام دهند کدام یک بهتر است و دوام بیشتری دارد ؟ بهترین روش لوله کشی استخر و جکوزی کدام است ؟ معمولاً هزینه های لوله کشی استخر و تاسیسات موتورخانه استخر نسبت به حجم لوله کشی ، تعداد نصب شیر فلکه و تجهیزات استخر شامل لوله کشی آبشاری ، تعداد لوله های دهش ، تعداد سرجت و نازل جکوزی ، نوع رینگ جکوزی تعیین می گردد. همچنین قیمت لوله کشی موتورخانه استخر و جکوزی نیز به میزان تجهیزات و لوازم موتورخانه استخر بستگی دارد تعداد پمپ ها ، مبدل ، دستگاه تصفیه شنی ، دستگاه کلرزاسیون ، دستگاه اوزون و نوع و تعداد دستگاه حرارت مرکزی ( دیگ و مشعل و منبع کویل ) و نوع دیگ چدنی یا دیگ فولادی و یا پکیج مشخص می شود. معمولاً نقشه تاسیسات مکانیکی در جزئیات هر پروژه با پروژه دیگر متفاوت است به همین دلیل قیمت اجرای موتورخانه هر پروژه نسبت به پیچیدگی های پروژه تاسیسات مکانیکی فوق محاسبه می شود. کیفیت لوله استخر و اتصالات استخر و فاصله موتورخانه استخر تا استخر و جکوزی هزینه های خرید و اجرای لوله کشی استخر و جکوزی را بالا می برد. در جکوزی هزینه رینگ نسبت به نوع رینگ استیل یا لوله سفید و همچنین قطر جکوزی و تعداد نازل های موجود در جکوزی که نسبت به تعداد افراد تعیین می گردد، مشخص می شود . معمولاً قطر مورد نیاز تمام شده جکوزی برای تعداد چهار نفر حداقل 230 سانتیمتر مورد نیاز است در جکوزی های استاندارد تعداد رینگ مورد نیاز به صورت دوطرفه می باشد. یعنی نازل هایی که برای هر نفر در کمرکش جکوزی قرارداده می شود در همان راستا عمودی هر نازل که در کمر کش جکوزی قرار می گیرد. یک نازل در پشت ساق پای فرد استفاده کننده از جکوزی به صورت استاندارد قرار می گیرد که آب پس از عبور از پمپ استخر وارد فیلتر شنی استخر شده و پس از تصفیه آب استخر و عبور از مبدل حرارتی (در استخرهای گرمایش آب) و دستگاه کلر زن توسط شیر سرجت هوای آب تخلیه شده و آب با فشار ثابت از طریق سرجت وارد جکوزی می شود و مرحله آب درمانی و ماساژ را کامل می کند. از روش های متداول لوله کشی استخر می توان به لوله کشی استخر با لوله pp پلی پروپلین یا به اصطلاح لوله سبز (لوله اتویی) و در چند سال اخیر لوله کشی با لوله upvc اشاره نمود لوله ها هر کدام دارای خصوصیات فنی به خود هستند.

اقدامات اولیه پیش از اجرای لوله‌ کشی استخر

در ابتدا یک سری اقدامات به عنوان پیش‌نیاز، باید قبل از شروع لوله‌ کشی استخر انجام شود:

• ابتدا باید یک بستر مناسب برای سیستم گردش آب ایجاد کنید و نحوه لوله‌ کشی برای گرم کردن و تصفیه آب استخر توسط متخصصین طراحی شود.
• مسیرهای جدا برای بالا بردن کیفیت آب ورودی و تصفیه مناسب آب استخر را برنامه‌ریزی‌ و تعبیه کنید.
• نوع لوله را با توجه به شرایط (هزینه ها، نوع کاربری و …) انتخاب کنید. استفاده از لوله‌های پی‌وی‌سی برای سیستم گردش آب و مقاومت در برابر کلرزنی بهترین گزینه هست. ماده اصلی این لوله‌ها کلر است، بنابراین در برابر کلر و اسیدهای مختلف مقاومت بالایی دارد.
• استفاده از سیستم گند‌زدایی و فیلتراسیون قوی در تاسیسات استخر موجب بالا رفتن کیفیت آب استخر و در نهایت صرفه‌جویی در مصرف آب می‌گردد.
• باید برای حفاظت از لوله‌ها از پوشش‌های مناسب و استاندارد به عنوان عایق استفاده کنید.
• در جاهایی که واقعا نیاز نیست باید از پیچ و تاب دادن سیستم لوله‌‌ کشی جلوگیری کنید.
• مسیر لوله‌کشی ابتدا از پمپ آغاز شده، سپس به فیلترها و در نهایت به سیستم گرمایشی یا تصفیه کلر می‌رسد.
• براساس حجم استخر و میزان آب مصرفی، ابعاد و اندازه قطر لوله‌ها را باید انتخاب کنید.

از الزامات لوله کشی استخر و انتخاب تجهیزات موتورخانه استخر:

1. سایز لوله ها در لوله کشی موتورخانه توسط مهندس تاسیسات و با توجه به هد پمپ و دبی جریان آب طراحی می شود .
2. سیستم تصفیه استخر بایستی به گونه طراحی شود که در زمان 24 ساعت 6 بار کل آب استخر را به صورت کامل از سیستم تصفیه عبور داده و کاملاً تصفیه نماید.
3. سیستم سیرکولاسیون استخر بایستی طوری طراحی گردد که آب از خروجی پمپ از 3 متر بر ثانیه بیشتر نشود و همچنین آب ورودی از 1.6 متر بر ثانیه بیشتر نشود. برای استفاده از پمپ های با توان بیشتر نیاز به استفاده از لوله با قطر بیشتری می باشد، در غیر اینصورت با دبی بالا شکست در لوله ها حتمی است. پس بنابراین انتخاب دقیق لوله و تجهیزات نیاز به محاسبات دقیقی دارد.
4. عایق کاری لوله کشی موتورخانه استخر راندمان دستگاه ها را بالا می برد و دستگاه ها با پرت گرمایی کمتری مواجه خواهد کرد، همچنین برای جلوگیری از یخ زدگی و انقباض و انبساط لوله ها در فصل سرما بهتر است برای تمامی لوله های ورودی و خروجی استخر ، شیر تخلیه و درپوش کار گذاری شود تا بتوان آب باقیمانده داخل لوله ها را تخلیه و خشک نمود.
5.  جنس لوله کشی و تجهیزات تصفیه آب استخر بایستی غیر سمی باشند و نصب تجهیزات بایستی مطابق دستورالعمل شرکت سازنده دستگاه انجام شود.
6. اندازه لوله ها در موتورخانه استخر بایستی طوری طراحی گردد که سرعت جریان سیال باعث تولید صدای آزاردهنده در لوله ها نشود و لوله ها مقاومت لازم را در برابر خوردگی و پوسیدگی زود هنگام داشته باشند. همچنین افزایش قطر لوله ها موجب غیر قابل توجیه کردن هزینه لوله کشی نگردد.
7.  به دلیل تفاوت تنش مواد و مصالح مختلف مثل لوله و بتن در انبساط و انقباض لوله های دهش و مکش در بتن مدفون نگردند و در حد امکان برای بازدید و تعمیرات و تعویض لوله های استخر و جکوزی در آینده کانال هایی برای محافظت لوله های رفت و برگشت در خارج استخر تا موتورخانه ساخته شوند و با استفاده از دال بتنی بر روی کانال ها از مدفون شدن لوله ها در زیر خاک جلو گیری شود.
8. بهتر است برای تاسیسات گرمایی و سرمایی موتورخانه از لوله های نوع لوله فولادی سیاه تا 6 اینچ ، لوله مسی تا 2 اینچ و برای تاسیسات مکانیکی با دمای حداکثر 80 درجه سلسیوس از لوله سفید پروپیلن pp و لوله upvc حداقل با بیشینه 10 بار استفاده نمود.
9. تمامی لوله ها و شیرآلات در دسترس بایستی به صورت دقیق علامتگذاری شوند و عملکرد هر کدام به صورت کامل مشخص شود.
10. در لوله کشی سیستم های آب گرم ، بخار و بخار چگالیده کاربرد لوله فولادی گالوانیزه مجاز نیست.
11. در لوله کشی بخار و بخار چگالیده و تاسیسات گرمایی بالای 120 درجه سلسیوس استفاده از لوله مسی مجاز نیست.
12. در لوله کشی فولادی با اتصال جوشی اتصال بازشو بایستی با نصب فلنچ صورت گیرد.
13. لوله های ورودی و خروج به استخر و جکوزی تا حد امکان بهتر است از پشت دیواره ها و فقط قسمت نازل با دیواره ها متصل شود و برای در دسترس بودن لوله ها برای هرگونه عملیات و تعمیرات لوله و اتصالات نباید در مصالح بتن و آجر دفن شود.
14. بر روی کلیه لوله های ورودی و خروجی باید شیر قطع و وصل نصب شود.
15.  سیستم گردش آب استخر و سیرکولاسیون استخر پس از مکش توسط پمپ به فیلترشنی و درصورت سیستم گرمایشی استخر از فیلتر به مبدل و از مبدل به دستگاه کلر زن خطی و سپس با فشار ثابت به استخر برمی گردد.
16. پمپ استخر باید سرعت گردش جریان آب و نرخ شستشوی معکوس فیلتر (بک واش) را فراهم کند.
17. یک گیج تعیین فشار و مکش باید بر روی هدر مکش پمپ نصب شده باشد و فشار سنج باید در سمت تخلیه پمپ نصب شده باشد، همچنین پمپ بایستی خودکار باشد .
18. برای اندازه گیری سرعت جریان شستشوی معکوس در گالن (لیتر) در هر دقیقه باید یک دستگاه دبی سنج نصب شود. دبی سنج باید ظرفیت اندازه گیری حداقل ۱٫۵ برابر نرخ جریان طراحی چرخش آب را داشته باشد و همچنین ۱۰ درصد از نرخ جریان واقعی باشد.
19. در سیستم سیرکولاسیون استخر بایستی قسمتی به عنوان محل تزریق مواد ضدعفونی کننده نگهداری مواد ضد عفونی کننده به صورت یکنواخت در سراسر استخر شنا طراحی شود .